ایران و عربستان؛ گامی به سوی «صلح و فوتبال»

احسان محمدی*؛ سایت رسمی فدراسیون فوتبال- در جهان گل و گلوله باید از هر قدمی که زمینه‌ساز منافع ملی باشد استقبال کرد.

هر گامی که به ایران و ایرانی کمک کند تا در عرصه‌های بین‌المللی چون فرهنگ و ورزش، تصویری روشن‌، امیدبخش و پیشرو از خود نشان دهد را مورد حمایت قرار داد، البته اگر اولویت «مردم ایران» و «ایران» باشد. حساب کسانی که از این اتفاقات حالشان بد می‌شود، جداست.

تجربه تاریخی نشان داده که ایران و عربستان دو بزرگ غرب آسیا هستند که با درک تاریخ، قدرت، اثرگذاری منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای و ظرفیت‌های دینی، اجتماعی و تجاری قادرند در یک «گلیم» هم همزیستی مسالمت‌آمیز داشته باشند و جهانی بهتر و صلح‌آمیزتر را خلق کنند.

قطع روابط دو کشور در طول سالیان اخیر به دلایل فرافوتبالی موجب شد تا تیم‌های باشگاهی ما در نتیجه عدم میزبانی، فرصت‌هایی را از دست بدهند، تماشاگران ایرانی که همیشه به عنوان یار دوازدهم به قلب بازیکنان خون تازه تزریق می‌کنند از پای گیرنده‌های تلویزیون مجبور به تماشای بازی ستارگان شان در قطر، امارات، عمان و … بودند و کسی منکر آن نیست که بازی در دیار غریب تا چه اندازه روی کیفیت و نتیجه اثرگذار است.
شکستن این سد، باز کردن این گره و میزبانی دو کشور ایران و عربستان از تیم های فوتبال یک ضرورت اجتماعی و یک اقدام در راستای «دیپلماسی فوتبال» بود.

اینکه با هنر مذاکره، تفاهم و گفت و گو بتوان دو کشوری که بازیگران اصلی فوتبال در خاورمیانه هستند را با هدف توسعه فوتبال و همگرایی منطقه ای به سوی یک بازی برد-برد هدایت کرد و با لغو مصوبه 2016 کنفدراسیون فوتبال آسیا تابوی عدم میزبانی از تیم های همدیگر در مسابقات باشگاهی را شکست.

فارغ از همه نقدهایی که درباره مشکلات میزبانی برای دو دیدار پرسپولیس-النصر و نساجی-الهلال وجود داشت (کیفیت چمن، استادیوم در حال تعمیر و …) نباید این نکات را هم از نظر دور داشت که هر دو تیم میهمان که از حمایت‌ شرکت‌های مالی بسیار عظیم برخوردارند و ستاره‌هایی که به خدمت گرفته‌اند از نظر کیفیت و قیمت قادر به رقابت با تیم‌های بزرگ جهان هستند، به صورت رسمی از میزبانی ایران تشکر کردند. قطعاً آن‌ها هم کاستی‌ها را دیده‌اند ولی نیمه پر لیوان را هم دیدند و به دور از رقابت درون زمین، شرط انصاف را رعایت کردند.

حضور دو ستاره‌ در ایران که روی هم بیش از یک میلیارد دنبال کننده در شبکه‌های اجتماعی دارند اتفاق کوچکی نیست، یک بار دیگر این عدد را بخوانید! یک میلیارد نفر! بررسی آماری اخبار نشان می‌دهد این حضور تاثیر مثبتی روی جامعه داشته و فوتبال یک بار دیگر در برگرداندن شور و نشاط اجتماعی کارکرد موفقی داشته است.

از سوی دیگر هر دو ستاره بزرگ فوتبال دنیا شاهد استقبالی گرم از سوی مردم، محبت بی‌دریغ ایرانیان و میزبانی سخاوتمندانه از سوی باشگاه‌ها و فدراسیون فوتبال بودند و با روی گشاده آن را باز پس دادند.

رفتار رونالدو با کودک هوادار و دختر هنرمند ایرانی و بعد واکنش در شبکه اجتماعی‌اش که رفتار مردم در ایران را «باورنکردنی، بی‌نظیر» عنوان کرد اتفاق خوبی است که به مدد همه رخ داد، از خانواده فوتبال تا رسانه‌ها، مردم کوچه و خیابان، نهادهای حفظ امنیت و … حتی نیمار وقتی دقایق پایانی بازی از سوی هواداران در ورزشگاه آزادی تشویق شد، بازی را رها کرد و برای تماشاگران دست زد تا نشان دهد محبت آن‌ها را حتی در میانه مسابقه ارزشمند می‌داند و فارغ از نتیجه بازی این قابی است که جادوی فوتبال به یادگار گذاشت.

نقدهای منصفانه‌ای که وارد می‌شود هم ارزشمندند و نباید از آن برآشفت.

این نقدها ما را رو به جلو می‌برند و این مطالبه‌گری برای لزوم توجه بیشتر به ظرفیت‌های پیدا و پنهان و کارکردهای اجتماعی فوتبال را باید به فال نیک گرفت. اینکه فوتبال نه صرفاً یک بازی بلکه یک عنصر تاثیرگذار در «قدرت نرم» است، یک رقابت جدی با میلیون‌ها هوادار پیگیر که با ذره‌بین جزییات را رصد می‌کنند و خود را سزاوار توجه و امکانات بهتر می‌بینند و مجدانه می‌گویند اگر قصد هماوردی در عرصه‌های جهانی با حریفان در زمین فوتبال را داریم باید به سوی بهتر شدن قدم برداریم که سعدی علیه الرحمه فرمود:

دوستی با پیلبانان یا مکن / یا طلب کن خانه‌ای در خورد پیل

حضور بازیکنان کلاس جهانی در ایران یک گام جلو برای آموختن از رویدادهای بزرگ است، مدیران، هواداران، بازیکنان، اهالی رسانه و حتی تماشاگرانی که این چند هفته با حساسیت اخبار مربوط به حضور سه تیم النصر و الهلال و الاتحاد در ایران را شاهد بودند بدون تردید نسب  به گذشته چند گام به جلو برداشته‌اند.

این یک فرصت بزرگ برای آموختن از اتفاقات بین‌المللی است و بدون توافقات میان فدراسیون فوتبال ایران و عربستان در سطوح عالی برای چرخاندن کلید در قفل زنگ زده قطع ارتباط، شدنی نبود.

هنوز راه طولانی در پیش داریم تا بتوانیم از کارکردهای فوتبال برای منافع ملی بهره بگیریم اما اگر به واقع سودای حال خوب مردم ایران و فوتبال باشگاهی و ملی را داریم بهتر است در هر جایگاهی هستیم، هوادار یا مدیر، اهل رسانه یا دلواپس کشور، از هر کلام و اقدام غیر مسئولانه ای که ممکن است در مسیر آشتی، خار بکارد خودداری کنیم.

فراموش نکنیم که ایران نخستین کشوری در جهان است که روز «صلح و فوتبال» را در تقویم رسمی کشور گنجانده است.

* رئیس دپارتمان مسئولیت اجتماعی